Türk Futbolunda Yetiştirme Tazminatı

Türkiye Futbol Federasyonu yürürlükteki Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı'nın ilgili hükümleri uyarınca bir futbolcunun eğitimi ve yetiştirilmesinin 12 ila 23 yaş arasında gerçekleştiğini kabul etmektedir. Bu yaş aralığındaki futbolcunun, kulübünde görev aldığı süre boyunca yapmış olduğu antrenmanlar, oynamış olduğu müsabakalar, mentörlük programlar vs. ile eğitimi ve yetiştirilmesine katkı sağlanmaktadır. Yetiştirme tazminatı ise en basit tanımıyla futbolcuyu transfer etmek isteyen kulübün, futbolcunun mevcut kulübüne ödediği, bu yetiştirme ve eğitimin karşılığı olan ücrettir.

Yetiştirme tazminatı kural olarak futbolcunun 23  yaşını doldurana kadar yapacağı tüm profesyonel transferlerde ödenmek zorundadır. Yetiştirme tazminatının hesaplaması ilgili kulüplerin rızasına bağlı olmakla birlikte bu hususta bir anlaşma yapılmaması halinde her yıl birinci transfer ve tescil döneminden önce Türkiye Futbol Federasyonu'nca belirlenen kategoriler ve ilgili talimatta yer alan hesaplama metotlarıyla belirlenecek ücretin yetiştirme tazminatı olarak ödenmesi zorunludur. Aksi takdirde futbolcuyu transfer edecek kulüp tescil işlemlerini gerçekleştiremeyecektir. Hesaplamalarda ilgili kulübün transfer tarihinde bulunduğu kategori esas alınmakla birlikte tazminatın hesaplanmasında yaş tashihleri dikkate alınmaz.

Kulüp ile futbolcu arasında imzalanan futbolcu sözleşmelerinde uyuşmazlıklar hakkında Türkiye Futbol Federasyonu Uyuşmazlık Çözüm Kurulu yetkili kılınmasa bile yetiştirme tazminatına ilişkin uyuşmazlıklar hakkında münhasıran Uyuşmazlık Çözüm Kurulu yetkilidir.

a-)Yetiştirme tazminatı ödenmesi gereken özel durumlar

1-) 12-23 yaş aralığındaki futbolcuyu geçici olarak transfer etmiş kulüp de futbolcunun sonraki transferlerinde, geçici olarak transfer ettiği döneme denk gelecek oranda yetiştirme tazminatına hak kazanmaktadır.

2-) Faal futbolculuk hayatına son veren profesyonel ve amatör futbolcular son tescil edildikleri kulüp adına Türkiye Futbol Federasyonu nezdinde 30 ay süreyle tescilli statüde kalmaya devam ederler. Futbolcu bu 30 aylık süre içerisinde tekrar futbolculuk kariyerine dönüp, son kulübünden farklı bir kulübe transfer olmak isterse, talimat ve statüde öngörülen diğer şartlar da sağlandığı takdirde (Yaş koşulu vs.) yeni kulüp yetiştirme tazminatı ödemek zorundadır.

3-) Profesyonel bir futbolcu amatör bir kulübe dönerek, futbol faaliyetlerine amatör statüde devam ederken yine 30 ay içerisinde profesyonel bir kulüpte futbolcu sözleşmesi akdederse yetiştirme tazminatı ödeme yükümlülüğü tekrar doğacaktır. Fakat bu halde futbolcunun amatör statüsüne dönerek görev almaya başladığı kulübün yetiştirme tazminatı hak edişi doğmaz.

4-) Yetiştirme tazminatı fesih tazminatı ile karıştırılmamalıdır. Bir futbolcunun sözleşmesinde fesih tazminatı, bonservis (satın alma) bedeli (buy-out clause) , serbest kalma bedeli (release clause) gibi özel şartların bulunması aksi kulüplerce kararlaştırılmadığı takdirde yetiştirme tazminatı hakkının doğmasına engel değildir.

b-) Yetiştirme tazminatı hak edişi doğmayan özel durumlar

1-) Kulüplerin yapacağı sözleşmelerde yetiştirme tazminatı hakkından feragat etmesi hallerinde yetiştirme tazminatı hak edişi doğmayacaktır.

2-) Futbolcunun 23 yaşını doldurmasından itibaren yapacağı transferlerde yetiştirme tazminatı doğmaz.

3-) Futbolcunun kulüp ile arasındaki sözleşmeyi haklı sebeplerle feshetmesi veyahut kulübün işbu sözleşmeyi haksız sebeplerle feshetmesi halinde kulüp yetiştirme tazminatı alacağına hak kazanamayacaktır.

4-) Yetiştirme tazminatının tamamı veya bir kısmının futbolcu menajerlerine ödeneceğine ilişkin anlaşmalar hükümsüzdür.

Yürürlükteki Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı uyarınca yetiştirme tazminatı hesaplama metodu aşağıda şekilde belirlenmiştir:

EK-1- YETİŞTİRME TAZMİNATININ HESAPLANMASI VE ÖDENMESİ:

Yetiştirme tazminatı, amatör futbolcunun profesyonelliğe geçişinde ve profesyonel statüsünü bozmadan yapacağı transferlerde ödenir.

I–Profesyonelliğe Geçişte Tazminatın Hesaplanması ve Ödenmesi:

Futbolcunun ilk profesyonelliğe geçişinde yetiştirme tazminatı, futbolcuyu yetiştiren kulüplerin kategorileri ve bu kategoriler için TFF tarafından belirlenmiş sezonluk yetiştirme tazminatı miktarı esas alınarak hesaplanır. Bununla birlikte, genç futbolculara ait yetiştirme tazminatının yüksek seviyede saptanmaması için futbolcunun 12. yaşına girdiği ve 15. yaşını tamamladığı sezonun sonuna kadar olan dört sezonluk transfer ve tescil döneminde, kulüplerin kategorilerine bakılmaksızın dördüncü kategorinin sezonluk yetiştirme tazminatı masraflarına dayanılarak yetiştirme tazminatı hesaplanır.

Bunun için futbolcuyu 12 yaşından itibaren yetiştiren eski kulüplerin kategorilerindeki yetiştirme tazminatı miktarı o kulüpteki amatör olarak tescilli olduğu sezon sayısı ile çarpılır. Aynı sezon içerisinde birden fazla kulübe tescili yapılmış amatör futbolcuların profesyonelliğe geçmeleri halinde, o sezon içerisinde sadece en son tescil edildiği kulübün yetiştirme tazminatı talep etme hakkı vardır. Bu şekilde ortaya çıkan yetiştirme tazminatı, ilgili kulüp veya kulüplere, futbolcu ile profesyonellik sözleşmesi imzalayan yeni kulüp tarafından sözleşmenin tescilinden önce ödenir veya bu kulüplere ödenmek üzere TFF nezdinde depo edilir. Tazminatı depo eden kulüp, bu tarihten itibaren 30 gün içinde, yetiştirme tazminatı ödemekle yükümlü olmadığına dair kesinleşmiş bir karar ibraz etmez veya feshin haklılığı veya haksızlığına dair bir dava açıldığını belgelemez ise depo edilen tazminat, diğer tarafa ödenir. Feshin haklılığı veya haksızlığına dair dava açılması halinde tazminat, davada verilecek kararın kesinleşmesine kadar depo edilerek karara uygun şekilde ilgili tarafa iade edilir veya ödenir.

Söz konusu ödemenin yapıldığını gösteren belgeler TFF’ye ibraz edilmedikçe sözleşme tescil edilmez.

II- Futbolcunun Profesyonel Statüsünü Bozmadan Yapacağı Müteakip Transferlerde Yetiştirme Tazminatının Hesaplanması ve Ödenmesi:

     A) Profesyonel futbolcunun alt kategoriden üst kategoride bir kulübe transfer olması halinde;

1) Eski kulübün söz konusu futbolcu için daha önce ödemiş olduğu yetiştirme tazminatı,

 2) Ayrıca, eski kulübündeki tescil süresi ile futbolcunun transfer olduğu kulübün kategorisi için TFF tarafından belirlenmiş sezonluk yetiştirme tazminatının çarpımı ile ortaya çıkan futbolcunun son kulübündeki yetiştirme tazminatı; yeni kulüp tarafından futbolcunun sözleşmesinin sona erdiği kulübe ödenir. Ayrıca futbolcunun aynı sezon içerisinde daha üst kategorideki bir kulübe transfer olması halinde, futbolcunun son kulübünün yetiştirme tazminatı hakları saklı kalmak kaydı ile önceki kulübün yetiştirme tazminatından kaynaklanan kaybı yeni kulüp tarafından ödenir. Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı 24 Futbolcunun son kulübüne tescil süresinin bir sezondan az olması halinde, yetiştirme tazminatı hesabında bir sezonluk tazminat tutarı esas alınır.

Söz konusu ödemelerin yapıldığı belgelendirilmeden veya tazminat tutarları ilgili kulübe ödenmek üzere TFF nezdinde depo edilmeden futbolcunun yeni kulübü adına tescili gerçekleştirilmez. Tazminatı depo eden kulüp, bu tarihten itibaren 30 gün içinde, yetiştirme tazminatı ödemekle yükümlü olmadığına dair kesinleşmiş bir karar ibraz etmez veya feshin haklılığı veya haksızlığına dair bir dava açıldığını belgelemez ise depo edilen tazminat, diğer tarafa ödenir. Feshin haklılığı veya haksızlığına dair dava açılması halinde tazminat, davada verilecek kararın kesinleşmesine kadar depo edilerek karara uygun şekilde ilgili tarafa iade edilir veya ödenir.

     B) Profesyonel futbolcunun aynı kategorilerdeki kulüpler arasında transfer olması halinde;

Futbolcunun en son kayıtlı olduğu kulüpteki tescil süresi dikkate alınarak, son kulüpteki tescilli olduğu sezon sayısı ile Federasyonca o kategori için belirlenmiş olan sezonluk yetiştirme tazminatının çarpımı ile hesaplanan yetiştirme tazminatı, futbolcunun kayıtlı olduğu son kulübe, yeni kulüp tarafından ödenir. 3. ve 4. kategorilerdeki bir futbolcunun aynı kategori içerisinde kulüp değiştirmesi halinde, kayıtlı olduğu son kulübün önceki transfer için ödemiş olduğu yetiştirme tazminatı yeni kulüp tarafından ayrıca ödenir.

Ayrıca, futbolcunun aynı sezon içerisinde üst kategorideki bir kulübe transfer olması halinde, futbolcunun son kulübünün yetiştirme tazminatı hakları saklı kalmak kaydı ile, önceki kulübün yetiştirme tazminatından kaynaklanan kaybı yeni kulüp tarafından ödenir.

Futbolcunun son kulübüne tescil süresinin bir sezondan az olması halinde, yetiştirme tazminatı hesabında bir sezonluk tazminat tutarı esas alınır.

Söz konusu ödemelerin yapıldığı belgelendirilmeden veya tazminat tutarları ilgili kulübe ödenmek üzere TFF nezdinde depo edilmeden futbolcunun yeni kulübü adına tescili gerçekleştirilmez. Tazminatı depo eden kulüp, bu tarihten itibaren 30 gün içinde, yetiştirme tazminatı ödemekle yükümlü olmadığına dair kesinleşmiş bir karar ibraz etmez veya feshin haklılığı veya haksızlığına dair bir dava açıldığını belgelemez ise depo edilen tazminat, diğer tarafa ödenir. Feshin haklılığı veya haksızlığına dair dava açılması halinde tazminat, davada verilecek kararın kesinleşmesine kadar depo edilerek karara uygun şekilde ilgili tarafa iade edilir veya ödenir.

       C) Profesyonel futbolcunun yüksek kategorideki bir kulüpten düşük kategorideki bir kulübe transfer olması halinde;

Futbolcunun transfer olduğu kulübün kategorisine bakılarak yetiştirme tazminatı hesaplanır. Hesaplama en son kulüpteki tescilli olduğu sezon sayısı ile transfer olduğu kulüp için TFF tarafından belirlenmiş sezonluk yetiştirme tazminatının tutarı ile çarpılarak yapılır. Ortaya çıkan yetiştirme tazminatı futbolcunun yeni kulübü tarafından en son tescilli olduğu kulübe ödenir. Ayrıca, futbolcunun aynı sezon içerisinde üst kategorideki bir kulübe transfer olması halinde, futbolcunun son kulübünün yetiştirme tazminatı hakları saklı kalmak kaydı ile, önceki kulübün yetiştirme tazminatından kaynaklanan kaybı yeni kulüp tarafından ödenir. Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı 25 Futbolcunun son kulübüne tescil süresinin bir sezondan az olması halinde, yetiştirme tazminatı hesabında bir sezonluk tazminat tutarı esas alınır.

Söz konusu ödemelerin yapıldığı belgelendirilmeden veya tazminat tutarları ilgili kulübe ödenmek üzere TFF nezdinde depo edilmeden futbolcunun yeni kulübü adına tescili gerçekleştirilmez. Tazminatı depo eden kulüp, bu tarihten itibaren 30 gün içinde, yetiştirme tazminatı ödemekle yükümlü olmadığına dair kesinleşmiş bir karar ibraz etmez veya feshin haklılığı veya haksızlığına dair bir dava açıldığını belgelemez ise depo edilen tazminat, diğer tarafa ödenir. Feshin haklılığı veya haksızlığına dair dava açılması halinde tazminat, davada verilecek kararın kesinleşmesine kadar depo edilerek karara uygun şekilde ilgili tarafa iade edilir veya ödenir.

Birinci, ikinci ve üçüncü kategorideki bir kulüpte profesyonel olarak kayıtlı olan futbolcunun, dördüncü kategorideki bir kulübe transfer olması halinde yetiştirme tazminatı ödenmez. Ancak, futbolcunun iki yıl içerisinde yeniden üst kategorideki bir kulübe transfer olması halinde, eski kulübün yetiştirme tazminat talep etme hakları saklıdır.

NOT: İlgili içerik tarafımızdan izin alınmadan hiçbir şekilde yayınlanamaz ve çoğaltılamaz. İşbu içerik hukuki danışma niteliğinde olmayıp, yazının yazıldığı tarihte yürürlükte bulunan Türkiye Futbol Federasyonu'na ait talimat ve statüler esas alınarak kısa bir bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır, konuya ilişkin tüm hukuki bilgiyi içermez ve somut olayın şartlarına göre farklı hukuki neticeler doğabilir. Konuya ilişkin detaylı bilgi ve danışmanlık hizmeti almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.